De pastinaak die u deze week in de Vitatas vindt, wordt geteeld door Gerrit Marsman. Gerrit is inmiddels de derde generatie in het familiebedrijf ‘De Eerste’ in de Noordoostpolder. Een naam die het bedrijf niet voor niets draagt: de familie Marsman was het eerste bedrijf dat in de polder werd gebouwd en bewoond.
“Toen deze plek in 1942 droogviel, was er alleen maar zand. Mijn vader ontdekte in 1987 bij het overnemen van mijn opa’s melkveebedrijf dat het fijne Blokzijlzand ideaal was voor groenteteelt.”
Sceptische agrariërs
“Mijn ouders wilden zo mens-, dier- en milieuvriendelijk mogelijk produceren”, vertelt Gerrit. “Daarbij paste de biologische werkwijze. In die tijd waren andere agrariërs sceptisch omdat mijn vader niet volgens het gangbare patroon teelde en dat volgens hen niet kon. Mijn vader schafte de chemische bestrijdingsmiddelen af en werkte in plaats van met kunstmest weer met ouderwetse stalmest en organische compost afkomstig van het nabijgelegen natuurpark De Weerribben. En is in de Noordoostpolder het stikstofoverschot het laatste jaar gestegen, uit onderzoek blijkt dat er bij ons juist meer organische stof in de bodem zit, dan op een vergelijkbaar gangbaar bedrijf op dezelfde grondsoort. Wij zien dat terug in mooie biologische gewassen en meer CO2-opslag in de bodem. Dit helpt dus tegen het broeikaseffect.”
De rekening van verwaarlozing
“Willen we de bodem vruchtbaar houden, dan heeft mijn vader op geheel eigen wijze aangetoond dat het niet alleen anders moet, maar ook anders kan. In onze ogen is de gangbare landbouw een puur economisch gebeuren geworden: mestoverschotten, varkenspest, verontreiniging van bodem en grondwater. Dat is de rekening die volgt wanneer je duurzaamheid verwaarloost. Bij ons staat het telen van fatsoenlijke groente centraal, zoals de pastinaak.”
Prijs - kwaliteit
“Het Blokzijlzand is makkelijk te bewerken; nooit te nat en bijna nooit te droog. Als biologische teler begint mijn dag om vier uur ’s ochtends: een prachttijd, de wereld is dan zo mooi. Pastinaak groeit net als een wortel onder de grond. Omdat wij geen chemische gewasbestrijding gebruiken, wieden we het onkruid dat tussen de pastinaakplant groeit met de hand. Een lastige klus, want pastinaak behoort tot de berenklauwfamilie. Draag je geen handschoenen, dan zitten je handen al gauw vol met blaren. Als biologische boer houd je altijd rekening met een lagere opbrengst. Wordt een plant ziek, dan mogen en willen wij niet spuiten met chemische middelen. Een van de voorbeelden van een plaag die veel voorkomt in pastinaak is de wortelvlieg. Hierdoor kunnen zwarte puntjes op de pastinaak ontstaan. Niet erg voor de smaak, wel voor ‘het oog’ en dus niet verkoopbaar. Wij hebben daardoor 20% uitval, wat onze pastinaak duurder maakt dan een gangbare variant. Gelukkig kan ik de uitval als veevoer gebruiken voor onze eigen koeien en soms belandt het als pastinaakchips op de markt.”
Voordeel van onze pastinaak
Hoe geler de pastinaak, hoe ouder de groente, tot soms wel drie maanden oud. Gerrit oogst naar vraag en haalt dus niet in één keer een grote voorraad binnen. Wat hij ’s ochtends oogst, ligt de volgende dag in de winkel en wellicht die avond al bij jou op je bord. Op deze manier telen is wel een gok: bij langere tijd vorst kan het zijn dat er geen pastinaak geleverd wordt. De beste manier van pastinaak bewaren blijft nu eenmaal in de grond, ook bij vorst.